Εξουσία και υποταγή

Στη μικρού μήκους «Lacerate» (2020), το έργο με το οποίο συμμετείχε η Τζάνις Ραφαηλίδου (ή Janis Rafa) στην κεντρική έκθεση της 59ης Μπιενάλε Βενετίας, «The milk of dreams», σε επιμέλεια Τσετσίλια Αλεμάνι, και ήταν μάλιστα και η μοναδική ελληνική συμμετοχή, σκυλιά διεκδικούν τους χώρους ενός σπιτιού που μοιάζει να έχει πληγεί από μια ανεπανόρθωτη καταστροφή. Στην ταξιδεμένη σε διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ μεγάλου μήκους ταινία «Kala azar» (2020) το ζευγάρι των πρωταγωνιστών ασκεί το επάγγελμα του νεκροπομπού ζώων. Στην έκθεση «Riddles for resilient tongues» στο opbo studio στον Πειραιά, που αποτελεί και την πρώτη ατομική της Ραφαηλίδου στην Ελλάδα σε επιμέλεια Ιωάννας Γερακίτη, η παρουσία των ζώων δεν έχει τον πρώτο λόγο, αλλά ούτε και η κινούμενη εικόνα, αν εξαιρέσει δηλαδή κανείς το «Lacerate». Τα υπόλοιπα έργα είναι γλυπτά και σχέδια που λειτουργούν ως συναισθηματικά φορτισμένες ημερολογιακές καταγραφές ή αφορμές για τη διαμόρφωση των έργων. «Δεν τα είχα δείξει ποτέ γιατί τα θεωρούσα κάτι πολύ προσωπικό. Απλώς όταν πήγα στην Ολλανδία βρήκα μια πιο δυνατή κινηματογραφική γλώσσα και επένδυσα σε αυτήν» θα εξηγήσει.

Τα τρισδιάστατα έργα εκ πρώτης όψεως μάλλον παραπέμπουν σε ανθρώπινη, ενδεχομένως μαζοχιστική, δραστηριότητα καθώς η Ραφαηλίδου παραθέτει μια σειρά από στομίδες (μεταλλικά αντικείμενα που τοποθετούνται στο στόμα του αλόγου όταν ιππεύεται και ποικίλουν σχεδιαστικά ανάλογα με το τι συμπεριφορά επιδιώκει από το άλογο ο/η ιππέας του) αλλά και ποτίστρες που επαναλαμβάνονται γραμμικά ως γλυπτικές εγκαταστάσεις προκειμένου να δημιουργήσουν επαναλαμβανόμενες φόρμες και εν προκειμένω να συμπληρωθούν από μικρές, ποιητικές αφηγήσεις. «Προσπαθούσα να βρω και να αποδομήσω μηχανισμούς ή τεχνουργήματα, όπως μου αρέσει να τα αποκαλώ, δηλαδή αντικείμενα φροντίδας ή χειρισμού που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο πολλαπλών σωμάτων και συγκεκριμένα των ζώων, όπως και αρχιτεκτονικών εργαλείων και δομών που μπορούν να τα εμπεριέχουν και να τα στεγάζουν.